تلویزیون اینترنتی آیو از سال ۱۳۹۴ آغاز به کار کرده و نخستین IPTV ایران است. هم‌اکنون آیو با پخش زنده‌ی ۱۰۸ شبکه‌ی اختصاصی و عمومی و بیش از ۱۱هزار ویدیو، به یکی از بازیگران مهم در زمینه‌ی IPTV و VOD تبدیل شده است.
مساله‌ی آیو
- پیک لحظه‌ای بسیار بالا در ساعات برگزاری مسابقات ورزشی
- پاسخ‌گویی زیرساختی به افزایش درخواست‌های مخاطبان آیو
- مقیاس‌پذیری زیرساخت و پایداری هم‌زمان
- آرشیو هزاران ویدیو در آیو
- پخش زنده‌ی ۱۰۸ شبکه‌ی تلویزیونی
راهکارهای مورد استفاده
- پلتفرم ویدویی
- پخش زنده
- CDN
- فضای ابری
آیو در سال‌های گذشته استفاده‌کننده‌ی CDN ابر آروان بوده است و در زمان‌های پیک ترافیکی، به سراغ آروان می‌آمده. در تابستان سال گذشته آیو مهاجرت کامل ابری خود را انجام داد و اکنون به‌طور کامل، از زیرساخت ابری آروان استفاده می‌کند. در ادامه، تجربه‌ی آیو از مهاجرت به ابر را از زبان جلال جلیلی، CTO آیو می‌خوانید.
IPTV ایرانی در مسیر کوچ ابری
IPTVها عمر طولانی در کشور ندارند و رسیدن به نقطه‌ی فعلی آن‌ها هم با فراز و نشیب‌های بسیاری همراه بوده است؛ جلیلی درباره‌ی رشد این بستر در بین مخاطبان ایرانی می‌گوید: «این حوزه‌ی کاری بحث نویی به‌شمار می‌رود. اگر ۱۰ سال پیش کسی به شما می‌گفت ضریب استفاده از IPTV در کشورمان به نقطه‌ی امروز می‌رسد، کم‌تر کسی باور می‌کرد. از ۶ سال پیش IPTV در ایران پا گرفت. اولین IPTV ایرانی «تلویزیون اینترنتی آیو» بود که در سال ۱۳۹۴ تاسیس شد. در آن زمان از پلتفرم خارجی «پرسپشن» استفاده کردیم. از دانش خارج از کشور بهره گرفتیم. تیم نرم‌افزار داخلی خودمان را تشکیل دادیم و سال ۱۳۹۶ این نرم‌افزار را به‌شکل Source code خریداری کردیم.»
«در IPTV به منابع و ظرفیت بالایی نیاز است که به‌طور معمول، در ۲۴ساعت ممکن است از تمام این منابع، استفاده نشود. در ساعاتی بار زیادی روی این منابع نیست و لود پایینی دارند. در ساعاتی هم ممکن است بار زیادی روی آن‌ها بیاید و این زیرساخت باید بتواند پاسخ‌گوی آن فشار باشد. پرسپشن در آن زمان مانند یک کلاد داخلی به کمک ما آمد. در آن زمان، محصولات ابری و CDN مثل امروز فراگیر نشده بود.»
به گفته‌ی جلیلی، آیو چون در سرویس‌های مختلف از سرویس‌های خارجی استفاده می‌کرد و پشتیبانی ایده‌آلی هم دریافت نمی‌کرد، در حال عقب افتادن از بازار IPTV بود: «با گذشت زمان، محدودیت‌های پرسپشن برای ما نمایان شد. رفته رفته، به‌روزرسانی‌های ما به‌راحتی ارتقا پیدا نمی‌کرد. در نتیجه، از دوسال پیش به این تصمیم رسیدیم که پلتفرم ما باید تغییر پیدا کند. دو راه‌حل داشتیم. یکی این بود که خودمان این نرم‌افزار را بومی‌سازی و تغییراتی روی آن اعمال کنیم. راه‌حل دوم این بود که آن را از اول خودمان بنویسیم و توسعه دهیم. در ابتدا تصمیم گرفتیم که خودمان آن را توسعه دهیم.»
«از دی سال ۱۳۹۹ با ابر آروان وارد گفت‌وگو شدیم. ویژگی متمایز پلتفرم ویدیویی و پخش زنده‌ی آروان برای ما یکپارچگی آن با CDN بود. در ادامه، Core نرم‌افزار را هم تیم ایرانی آوین نوشت و این همکاری سه‌جانبه شکل گرفت.»
آغاز همکاری با آروان و شکستن زودهنگام رکوردها!
زیرساخت VoD با IPTV کاملن متفاوت است. نگهداری استریم‌های لایو یک کار سخت و پیچیده است. یعنی سوای تمام ویژگی‌های محصولی، نگهداری بیش از ۱۰۸ استریم لایو به‌شکل ۲۴ساعته، پیچیدگی‌های فراوانی دارد. از میان شبکه‌ها، ۲۰ استریم اختصاصی آیو با کیفیت HD هستند.
CTO آیو درباره‌ی همکاری با آروان می‌گوید: «از بهمن سال ۱۳۹۹ جلسات متعددی با آروان گذاشتیم و از ۲۷ مرداد ۱۴۰۰ مهاجرت را به‌شکل رسمی شروع کردیم. نمی‌توانستیم صبر کنیم تا تمام ویژگی‌های آیو را به‌یک‌باره روی ابر منتقل کنیم و تصمیم گرفتیم مهاجرت ابری را آغاز کنیم. هزینه‌های زیرساختی ما بسیار زیاد شده بود و در پخش زنده و در پیک‌های ترافیکی جواب‌گو نبود. پهنای باند ما پر می‌شد و نمی‌توانستیم به مشتری سرویس باکیفیتی ارایه دهیم. هم‌چنین محدودیت نرم‌افزاری داشتیم و دیگر نمی‌توانستیم با پرسپشن کار کنیم.»
به گفته‌ی جلیلی، هفته‌ی پایانی مرداد ۱۴۰۰، سه تیم نرم‌افزاری در آیو، آروان و آوین شب و روز نداشته‌اند تا این مهاجرت به‌خوبی انجام شود: «می‌دانستیم قطعن با مشکلاتی روبه‌رو خواهیم شد. شهریور ۱۴۰۰ سیستم زیر بار قرار گرفت و متوجه نقص‌های آن شدیم. تا پایان شهریور مشکلات کامل برطرف شد. بعد از آن به نقطه‌ی پایداری رسیدیم و اکنون می‌توانم بگویم که تازه کار ما شروع شده است.»
«در ماه‌های ابتدایی مهاجرت‌مان به ابر آروان هم اتفاق جالبی رقم خورد. هفته‌ای که جام جهانی کشتی بود، در یکی از همان روزها مسابقه‌ی فوتبال ایران و کره‌جنوبی نیز برگزار شد. ما آن یک هفته به میزان دوماه قبل‌مان ترافیک ثبت کردیم و رکورد خودمان را شکستیم. در ۴ شب، بالای ۴۰۰ترابایت ترافیک تولید شد. قبل از این اتفاق، رکورد ما در دیتاسنتر ۲۰ گیگابایت بود و در شروع استفاده از ابر، رکورد جالبی داشتیم!»
هم‌چنین ۲۶ اسفند ۱۴۰۰، در روز مسابقه فوتبال استقلال و پرسپولیس، ۱۹۰ ترابایت ترافیک لحظه‌ای داشتیم که بدون اختلال و قطعی، پخش زنده آیو اسپورت انجام شد.
قرارگیری VOD در کنار IPTV در آیو
جلیلی با بیان این‌که آیو IPTVهای خوب اروپایی را دنبال می‌کند و مدام بهترین‌های این حوزه را رصد می‌کند، توضیح داد: «میزبانی ۲۴ساعته هر هفته چالش زیادی داشته است. فیچرهای زیادی برای تجربه‌ی بهتر مخاطب توسعه داده‌ایم. آیو هم سرویس IPTV هست هم سرویس VOD. این دو سرویس در کنار هم، ویژگی‌های متفاوتی دارند.»
«برای VOD، بیش از ۱۱هزار ویدیو در حال حاضر در آیو دردسترس است. انتقال این ویدیوها روی ابر کار سنگینی بود که با همکاری تیم ویدیوی آروان انجام پذیرفت. هر فیلمی دارای مشخصات خاص خودش است. هم تیم محتوای ما درگیر این کار شد هم تیم آروان. این کار از اردیبهشت سال ۱۴۰۰ شروع شد و با سرعت خوبی تا تابستان انجام گرفت.»
یکی از ویژگی‌های فعلی آیو، Catch-Up است. کچ‌آپ به مدت دو هفته ویدیوها را ذخیره می‌کند. تمام مخاطبان آیو می‌توانند برنامه‌های قبلی را ببینند. نگهداری این حجم، نیازمند یک فصای ابری‌ست که آروان آن را به‌خوبی مدیریت کرده است.
آیو به‌زودی از سرویس تبلیغات آروان نیز استفاده می‌کند. مدتی‌ست که با مولتی‌زون شدن آیو در زیرساخت ابری آروان، پایداری این محصول افزایش پیدا کرده است: «چون کلادبیس هستیم، باید به پایداری بیش‌تری می‌رسیدیم. اگر مثلن یک دیتاسنتر قطع بشود، ما دوست نداریم قطع شویم. معماری این کار انجام شد. نمی‌خواستیم گلوگاه ما فقط یک دیتاسنتر باشد.»
رضایت مخاطبان آیو اسپورت
آیو اسپورت یکی از شبکه‌های اختصاصی آیوست و در کنار شبکه ۳، تنها شبکه‌های Full HD این تلویزیون به‌شمار می‌روند. این شبکه از همان روزهای اول آیو تاسیس شده است.
«گزارش‌های این شبکه برای مخاطبان جذاب و متفاوت است. کامنت‌های کاربران را یک نفر در کنار گزارش‌گر می‌خواند. به‌زودی در آیو اسپورت مخاطبان می‌توانند کامنت خود را هم بنویسند. درحال حاضر، کامنت‌های اینستاگرام مخاطبان را می‌خوانیم و این تعامل، تجربه‌ی خوش‌آیندی را برای آنان رقم زده است.»
این شبکه‌ی ورزشی مخاطبان پرشماری دارد و آیو قبلن تا ترافیک ۱۰ گیگابایت را پوشش می‌داد. در حال حاضر به عدد ۱۹۰ گیگابایت ترافیک هم رسیده‌ایم و زیرساخت پایدار بوده است. دغدغه‌ی مقیاس‌پذیری و پایداری زیرساخت را نداریم. اگر مشکلی پیش بیاید، از سمت ویدیویی‌ست که از صداوسیما می‌رسد.
جلیلی ادامه داد: «از زمان مهاجرت به ابر، زمان قطعی‌های آیو بسیار کم‌تر از زمان‌هایی بوده که هنوز به ابر وصل نشده بودیم. قبلن تجربه‌ی این را هم داشتیم که در یکی از مراکز مخابراتی شهرداری، فیبر مخابراتی رو کندند و دو روز سرویس ما قطع بود.»
در این ماه‌ها، رضایت کاربران ما بالاتر رفته است و مسابقات ورزشی را تعداد بیش‌تری از آیو نگاه می‌کنند. می‌توانیم بگوییم در آخرین دربی استقلال و پرسپولیس، تعداد مخاطبان ما با پخش زنده‌ی اینترنتی شبکه ۳ برابری می‌کرد.
ادامه‌ی مسیر با تیم‌های آروان
جلیلی عقیده دارد که مهاجرت آیو بر بستر ابری آروان پروژه‌ی بزرگی بوده و هست: «این فرآیند به‌شکل ۲۴ساعته ادامه دارد. تیم پشتیبانی، فضای ابری، ویدیو، IaaS و کوچ ابری آروان در کنار تیم‌های فنی و محتوای آیو و تیم فنی آوین، همکاری خوبی داشته‌اند و خروجی آن برای آیو خوش‌آیند بوده است.»
در بحث BI و داشبورد مانیتورتینگ، آروان در هر لحظه به ما نشان می‌دهد که هر شبکه چه مقداری زیر بار است. تیم NOC آیو این فرآیند را به‌شکل ۲۴ساعته رصد می‌کند.
انتقال تمام سرورها روی محیط کوبرنتیز انجام می‌شود و اختلالی روی سرویس اصلی پیش نمی‌آید. این همکاری سه‌طرفه با آروان و آوین از نظر اقتصادی برای ما به‌صرفه بوده است. در هزینه‌های مربوط به دیتاسنتر، صرفه‌جویی‌های محسوسی داشته‌ایم.
« انتقال به ابر آروان یک اتفاق خوب بود. آروان در ایران و خاورمیانه یک کسب‌وکار ابری بی‌نظیر است و همکاری با این تیم قوی برای ما تجربه‌ی جذابی بوده است. از سرویس‌مان رضایت کافی داریم و اگر مشکلی هم پیش بیاید، با دوستان آروان در میان می‌گذاریم و با سرعت خوبی مشکلات رفع می‌شوند.»
«در این فرآیند، مدیران دو مجموعه‌ی آروان و آیو به تیم‌های فنی‌شان اعتماد کردند و صبر زیادی به خرج دادند تا انتقال و پیاده‌سازی را به نحو احسن انجام دهیم. باید بگویم پیچیدگی کار را به‌خوبی درک کردند. این اولین تجربه‌ی آروان است که در این مقیاس سرویس لایو ارایه می‌دهد و ما از این سرویس رضایت داریم.»
منبع: news.arvancloud.com